Σημειώσεις

- Η εξάπλωση του κάθε είδους στη Σύρο αναφέρεται αποκλειστικά στις περιοχές όπου αυτό απαντήθηκε απο τον γράφοντα.
- Η λεζάντα κάθε εικόνας εμφανίζεται όταν αφήσετε τον κέρσορα του ποντικιού πάνω στην φωτογραφία.

Δευτέρα 27 Μαΐου 2013

Allium ampeloprasum L.

κ. αγριόπρασο
Πολυετές, βολβώδες γεώφυτο, με όρθιο βλαστό ο οποίος φτάνει μέχρι το 1,80 μ. ύψος. Ο βολβός του φυτού με πολυάριθμα, κιτρινόχρωμα βολβίδια, έχει διάμετρο 2 έως 6 εκ.,  σχήμα πλατύ ωοειδές έως σχεδόν σφαιρικό και περιβάλλεται από έναν μεμβρανώδη χιτώνα ο οποίος ενίοτε σχίζεται σε παράλληλες ίνες προς την κορυφή του. Τα φύλλα του αγριόπρασου είναι γραμμοειδή, αυλακωτά, με τραχιές παρυφές και εμφανίζονται μέχρι και τη μέση, συνήθως, του βλαστού. Η ταξιανθία (κεφάλιο) καλύπτεται από μια σπάθη η οποία δεν παραμένει κατά την άνθηση. Το κεφάλιο έχει διάμετρο 5 έως 9 εκ. και είναι ιδιαίτερα πυκνό με μέχρι και 500 λευκόχρωμα, ιώδη ή βαθυκόκκινα άνθη, στα οποία οι στήμονες εξέχουν της στεφάνης. 
Ιδιαιτερα ποικιλόμορφο είδος των περιοχών της Μεσογείου και ορισμένων χωρών της Μαύρης Θάλασσας, με την εξάπλωση του να ευνοείται από τον άνθρωπο, εμφανίζεται επίσης ως επιγενές στην Βορειοανατολική Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το συναντάμε κατά κανόνα σε θέσεις που χαρακτηρίζονται από έντονη ανθρωπογενή δραστηριότητα, χέρσες ή καλλιεργούμενες εκτάσεις και πρανή δρόμων. 
Το καλλιεργούμενο πράσο προήλθε από το παρόν είδος (Allium ampeloprasum) μετά από εκατοντάδες χρόνια καλλιέργειας και μπορεί πλέον να διακριθεί σαν ένα ξεχωριστό είδος (Allium porrum).
Οι βολβοί του φυτού καταναλώνονται ωμοί ή μαγειρεμένοι, έχουν μια ιδιαίτερα έντονη γεύση, ανάμικτη με αυτές του  πράσου και του σκόρδου, και χρησιμοποιούνται συνήθως ως άρτυμα σε διάφορα φαγητά. Τα φύλλα είναι επίσης βρώσιμα και καταναλώνονται και αυτά ωμά ή μαγειρεμένα. Η γεύση τους θυμίζει αυτή του σκόρδου και η συλλογή τους θα πρέπει να γίνεται μέχρι την άνοιξη, καθώς στη συνέχεια μεστώνουν και γίνονται ινώδη.
Τα άνθη του αγριόπρασου, με γεύση παρόμοια με αυτή των φύλλων του, καταναλώνονται περιστασιακά και λόγω της ξηρής υφής τους χρησιμοποιούνται ως άρτυμα σε μαγειρεμένα φαγητά.
Από φαρμακευτικής άποψης, στο αγριόπρασο αποδίδονται όλες οι φαρμακευτικές ιδιότητες του σκόρδου με ηπιότερη όμως ένταση και αποτελεσματικότητα.
Τέλος, ο χυμός του αγριόπρασου είναι χρήσιμος  στην καταπολέμηση του σκόρου και το φυτό, αυτό καθαυτό, θεωρείται ότι απωθεί τα έντομα και τους τυφλοπόντικες. 
Στη Σύρο: το αγριόπρασο απαντά κυρίως σε πρανή δρόμων και εγκαταλελειμμένες καλλιέργειες στο μεγαλύτερο τμήμα του νησιού, ενώ αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της βλάστησης κάποιων κοντινών νησίδων όπως του Δελφινιού και στην παραλία του Βούλγαρη στο Φόινικα.
Φωτ. (1) 25/03/2013, (2) 28/04/2013, (3) 21/05/2013 Επισκοπείο,


Κυριακή 26 Μαΐου 2013

Ophrys villosa Desf.

κ. ορχιδέα
Πολυετές κονδυλώδες γεώφυτο με ύψος που κυμαίνεται από 10 έως 30 (και σπανιότερα 45) εκ. Τόσο τα πέταλα όσο και τα σέπαλα του φυτού με έντονα ιώδη έως πολύ ανοικτότερο χρωματισμό και με τα πέταλα να είναι ενίοτε σκουρότερα των σεπάλων. Οι τρίχες στις παρυφές του χείλους διακρίνονται ξεκάθαρα από αυτές του κεντρικού του τμήματος και έχουν χρώμα κιτρινο-καφέ, γκριζο-καφέ ή λευκό και περιβάλλουν το χείλος από τους ώμους (shoulders) του χείλους μέχρι την εμφανή και κυρτή προς τη στιγματική κοιλότητα, απόφυση. Η στιγματική κοιλότητα του άνθους είναι μελανο-καφέ έως σκούρη γκρι ή κοκκινόχρωμη και περιβάλλεται από δυο λοξές, γυαλιστερές, μελανόχρωμες ή γκρι, επιμήκεις λωρίδες.
Είδος της Ανατολικής Μεσογείου, με κέντρο εξάπλωσης τα νησιά του Αιγαίου, απαντά σε ξηρές πετρώδεις θέσεις και φρύγανα.
Στη Σύρο: σε φρύγανα στο Επισκοπείο και το Κίνι, πιθανότατα και σε άλλες θέσεις
 

Φωτ. (1) & (3), 05/03/2013 Επισκοπείο, (2) 17/03/2013 Κίνι.

Τετάρτη 15 Μαΐου 2013

Allium staticiforme Sm.

Πολυετές βολβώδες γεώφυτο ύψους από 7 έως 30 εκ. Ο βολβός του φυτού έχει διάμετρο από 0,8 έως 1,5 εκ. και περιβάλλεται, εξωτερικά, από δερματώδεις χιτώνες, οι οποίοι, πολλές φορές σχίζονται προς την κορυφή σε παράλληλες ίνες. Ο βλαστός του φυτού συχνά περιελίσσεται σπειροειδώς προς τη βάση του. Τα φύλλα αναπτύσσονται τόσο από τη βάση όσο και από το βλαστό του φυτού, ενώ η ταξιανθία καλύπτεται από μια σπάθη πριν την ανθηση και η οποία σχίζεται σε δυο άνισα μέρη κατά την άνθηση και παραμένει στη βάση της ταξιανθίας. Η ταξιανθίες αποτελουνταί από 10 έως 60 ελλειψοειδή, ροδόχωμα άνθη με κόκκινη (forma staticiforme) ή πράσινη ή ιώδη νεύρωση (forma flexuosum (D' Urv.) Zahar.) στο εξωτερικό τμήμα της στεφάνης. Οι στήμονες των ανθέων προεξέχουν της στεφάνης και έχουν κίτρινους ή κόκκινους ανθήρες. 
Είδος που απαντά μόνο στην Ελλάδα, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και την Τουρκία, σε παραθαλάσσιες και πετρώδεις θέσεις.
Στη Σύρο: στο Γαλησσά.
Φωτ. (1), (2) & (3) 11/05/2013, ακρωτήρι Κατακέφαλου.