Romulea linaresii subsp. graeca Bég.

Πολυετές βολβώδες μικρό γεώφυτο, το οποίο όπως και η Romulea bulbocodium, ομοιάζει εκ πρώτης όψεως με κρόκο. Φέρει από 1 έως 3 ιώδη άνθη με μικρό ποδίσκο και οξύληκτα τμήματα περιανθίου. Τα νήματα των στημόνων και αυτά ιώδη ενώ οι ανθήρες κιτρινόχρωμοι. Το στίγμα του ύπερου, σε αντίθεση με αυτό της Romulea bulbocodium, βρισκεται κάτω από τους ανθήρες. 

Το συγκεκριμένο υποείδος απαντά στην Ελλάδα και τις περιοχές του Αιγαίου, σε βραχώδεις και χλοερές θέσεις. 

Στη Σύρο: σε βραχώδεις θέσεις στο Κίνι, το Γαλησσά και την Επάνω Μεριά. 

Φωτ. (1) 24/02/2013, Μονή Αγ. Βαρβάρας, (2) & (3) 25/02/2013, Αγ. Στέφανος.

Romulea bulbocodium (L.) Sebast. & Mauri

Πολυετές βολβώδες μικρό γεώφυτο, που εκ πρώτης όψεως θυμίζει κρόκο, με 1 έως 6 ποικιλόχρωμα άνθη. O ανθικός σωλήνας και ο φάρυγγας είναι συνήθως κιτρινόχρωμοι ενώ τα υπόλοιπα μέρη του άνθους είναι από  λευκόχρωμα έως ιώδη. Οι στήμονες φέρουν κιτρινόχρωμους ανθήρες, με το στίγμα του ύπερου να βρίσκεται συνήθως πάνω από αυτούς.

Είδος των περιοχών της Μεσογείου (με εξαίρεση την Αίγυπτο και τη Λιβύη).

Στη Σύρο: σε χέρσες ή βραχώδεις θέσεις στο Κεντρικό και Νότιο τμήμα του νησιού. 

Φωτ. (1), (2) 10/02/2013, Μάλια, (3) 09/02/2013, Επισκοπείο. 

Rhamnus lycioides subsp. oleoides (L.) Jahandiez & Maire

Ράμνος ο ελαιοειδής, κ. μαυραγκαθιά, κιτρινόξυλο, ξυλάγκαθα.

Αειθαλής θάμνος ύψους 0,5 έως 2,5 μ. με κλαδίσκους που απολήγουν σε μακρύ, οξύ αγκάθι. Τα φύλλα δερματώδη, πολύμορφα ως προς το σχήμα τους, συχνά γυμνά με σκουρόχρωμη δικτυωτή νεύρωση κάτω. Τα άνθη μονογενή, πολύ μικρά, πρασινωπά. Τα αρσενικά άνθη με 4 στήμονες ενώ τα θηλυκά με πολύ μικρή, σχεδόν σφαιρική ωοθήκη. Ο καρπός δρύπη, σχεδόν σφαιρική, δερματώδης ερυθρωπή κατά την ωρίμανση. 

Μελισσοκομικό φυτό, υποείδος της Ν Ευρώπης και της ΒΔ Αφρικής, απαντά σε πετρώδεις, ασβεστολιθικές πλαγιές ή φαράγγια. 

Πιθανόν η ράμνος η μέλαινα του Θεόφραστου.

Στη Σύρο: απαντά τοπικά σε όλο σχεδόν το νησί σε πετρώδεις πλαγιές, φρυγανοτόπους και θαμνώνες. 

Φωτ. (1) 24/02/2013, Κίνι, (2) 11/10/2012, Μάνα, (3) 20/04/2012, Βώλακας.

Anemone pavonina Lam.

Ανεμώνη η λάμπουσα, κ. ανεμώνη

Πολυετές ριζωματώδες γεώφυτο. Ομοιάζει σε γενικές γραμμές με την ανεμώνη τη στεφανωτική, από την οποία όμως διακρίνεται λόγω των φύλλων της που είναι λιγότερο εμφανώς χωρισμένα και ενίοτε απλά λοβωτά, με φαρδύτερους λοβούς ή φυλλάρια. Η στεφάνη αποτελείται από 7 έως 12 ιώδη, ροδόχρωμα ή πορτοκαλοκόκκινα τμήματα, συχνά κιτρινόχρωμα προς τη βάση.

Φυτό τοξικό, απαντά τοπικά σε διάφορες χώρες της Ν. Ευρώπης και στην Τουρκία.
Εντυπωσιακότερο από την στεφανωτική ανεμώνη, ανθίζει συνήθως αργότερα από αυτή.

Στη Σύρο: Απαντά σε χέρσες και θαμνώδεις θέσεις του νησιού, Επισκοπείο, Κίνι, Απάνω Μεριά. 

Φωτ. (1), (3) & (4), 09/02/2013, (2) 10/02/2013 Επισκοπείο.

Anemone coronaria L.

Ανεμώνη η στεφανωματική κ. άγρια ανεμώνη

Πολυετές ριζωματώδες γεώφυτο, ύψους 15 έως 45 εκ. με φύλλα διπλά τρισχιδή (=κάθε φύλλο είναι χωρισμένο σε τρία έμμισχα φυλλάρια τα οποία με τη σειρά τους είναι χωρισμένα σε τρια μικρότερα), βαθέως λοβωτά, ενώ τα φύλλα του βλαστού είναι άμισχα. Τα άνθη με ποικιλόχρωμη στεφάνη (κόκκινη, ιώδη, ροδόχρωμη, μπλε ή λευκή) αποτελούμενη από 5 έως 8 τμήματα και μπλε ανθήρες, εμφανίζονται μεμονωνμένα.

Είδος της Μεσογείου, τοξικό και μελισσοτροφικό. 

Τα φυτά συλλέγονται, συνήθως μαζί με το ρίζωμα, την εποχή της ανθοφορίας τους και χρησιμοποιούνται ως διακοσμήτικά. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι καλό θα ήταν να συλλέγονται μόνο τα άνθη των φυτών και να μην ξεριζώνονται, ώστε αυτά να μπορούν να βλαστήσουν και την επόμενη χρονιά. 

Στη Σύρο: σε χέρσες και βραχώδεις θέσεις σε ολόκληρο το νησί

Φωτ. (1) 29/12/2010, Βώλακας, (2) 06/01/2011, Βώλακας, (3), (4), (5) & (6) 05/01/2013, (7) 07/03/2012 Επισκοπείο

Muscari commutatum Guss.

κ. βορβός

Πολυετές βολβώδες γεώφυτο. Ο χιτώνας του βολβού γυαλιστερός, καφέ. Τα φύλλα γραμμοειδή  έως γραμμοειδώς λογχοειδή, με λεπτές παρυφές, αυλακωτά. Τα άνθη φέρονται πολλά μαζί σε βότρεις (raceme) ενώ τα ανώτερα άνθη της ταξιανθίας είναι άγονα. Τα γόνιμα άνθη έχουν βαθύ μαυροιώδες χρώμα σε όλη τους την έκταση με τα δόντια στην άκρη της στεφάνης να είναι κυρτά προς το εσωτερικό της, ενώ τα άγονα άνθη είναι μικρότερα και πιο ανοιχτόχρωμα από τα γόνιμα.

Μελισσοκομικό είδος των Δ. Βαλκανίων και της Ιταλίας, απαντά σε χλοερές θέσεις ή ξηρές πλαγιές.

Στη Σύρο: Σε πετρώδεις θέσεις σε όλο το νησί. 

Φωτ. (1), (2) & (3), 08/02/2013, Μάλια.

Senecio vulgaris L.

κ. μαρτιάκος

Ετήσια πόα, σχεδόν γυμνή ή ελαφρώς τριχωτή. Τα φύλλα παχιά, με βαθείς λοβούς. Τα άνθη σε κεφάλια χωρίς γλωσσόμορφα ανθίδια, κιτρινόχρωμα.
Φαρμακευτικό και τόξικό είδος της Ευρώπης και των Μεσογειακών περιοχών, εμφανίζεται συχνά ως ζιζάνιο, απαντά σε καλλιεργούμενες εκτάσεις και βραχώδεις και παραθαλάσσιες θέσεις.
Σε ορισμένες περιοχές τα νεαρά του φύλλα χρησιμοποιούνται ωμά ή βρασμένα ως σαλάτα, κάτι το οποίο αντενδεικνύται λόγω της τοξικότητας του.
Στη Σύρο: σε βραχώδεις θέσεις και χέρσες εκτάσεις σε όλο το νησί.

Φωτ. (1), (2) & (3), 08/02/2013, Επισκοπείο.

Lamium amplexicaule L.

κ. δωδεκάνθι, σκυλάκι

Ετήσια χαμηλή πόα, ελαφρώς τριχωτή, με ελλειψοειδή έως σχεδόν κυκλικά φύλλα, οδοντωτά ή λοβωτά, τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο (αντίθετα). Τα φύλλα που βρίσκονται προς τη βάση του φυτού είναι έμμισχα, ενώ τα ανώτερα άμισχα και ενωμένα, σχηματίζοντας ένα "δίσκο" γύρω από το βλαστό. Τα άνθη ιώδη έως ροδόχρωμα με απαλό τρίχωμα. 

Φυτό μελισσοκομικό, απαντά σε όλη την Ευρώπη και τη Μεσόγειο, συνήθως ως ζιζάνιο καλλιεργούμενων εκτάσεων.

Στη Σύρο: σε χέρσες θέσεις και αγρούς σε όλο το νησί. 

Φωτ. (1) & (2), 07/02/2013 Επισκοπείο.

Bellis perennis L.

κ. ασπρολούλουδο

Πολυετής χαμηλή πόα, με γυμνά ή ελαφρώς τριχωτά φύλλα τα οποία φύονται σε ρόδακα. Τα άνθη φέρονται σε μεμονωμένες ταξιανθίες (κεφάλια), διαμέτρου 15-30 χιλ.* Τα γλωσσόμορφα άνθη λευκόχρωμα και ενίοτε ιώδη έως κόκκινα στην κάτω πλευρά ενώ τα σωληνόμορφα άνθη κίτρινα. Η άνθηση λαμβάνει χώρα το καλοκαίρι, αλλά εάν οι κλιματικές συνθήκες είναι ευνοϊκές μπορεί να ανθίζει καθ΄ολη τη διάρκεια του χρόνου.

Απαντά σε όλη την Ευρώπη και την Α. και Δ. Μεσόγειο, συχνά εμφανίζεται ως ζιζάνιο σε χλοοτάπητες. Είδος αρωματικό και φαρμακευτικό με πολυάριθμες καλλωπιστικές ποικιλίες.

Στη Σύρο: Σε βραχώδεις, χέρσες και άγονες εκτάσεις σε όλο το νησί.

 

Φωτ. (1),(2) & (3), 12/12/2012, Άη Γιάννης ο φυσώντας.

*[σημ. αυτό που εμείς συχνά ονομάζουμε άνθος (μια μαργαρίτα π.χ.) δεν είναι παρά μια ταξιανθία (κεφάλιο) με πολυάριθμα μικρά άνθη (ανθίδια) δυο διαφορετικών ειδών, τα γλωσσόμορφα και τα σωληνόμορφα. Κάθε πέταλο μιας μαργαρίτας λ.χ. είναι στην πραγματικότητα ένα μικρό γλωσσόμορφο άνθος, ενώ το κιτρινόχρωμο κέντρο αποτελείται από πολυάριθμα σωληνόμορφα άνθη. Κάθε ταξιανθία περιβάλλεται από περιβληματικά βράκτια.]

Πηγή: Αθανασιάδης, Ν.Θ. 1985, Δασική Βοτανική, Μέρος 1 (Συστηματική Σπερματοφύτων). Εκδόσεις Γιαχούδη-Γιαπούλη, Θεσσαλονίκη.