Ophrys calypsus Hirth & Sparth

κ. Ορχιδέα

Πολυετές κονδυλώδες γεώφυτο, με ύψος που δεν ξεπερνά τα 27 εκ. 

Τα άνθη του είναι σχετικά μεγάλα, με ελαφρώς ροδόχρωμα έως έντονα ιώδη σέπαλα και τριγωνικά ομοιόχρωμα πέταλα. Το χείλος τους είναι λίγο - πολύ ολόκληρο έως ελαφρώς τρίλοβο (ανάλογα και με το σχήμα του χείλους διακρίνονται διαφορετικές ποικιλίες), με τους πλευρικούς λοβούς να έχουν μήκος 2 με 5 χιλ. Ο θυρεός των ανθέων είναι συχνά εκτεταμένος και σύνθετος, με λευκόχρωμες παρυφές.
Συνηθισμένο είδος των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου το οποίο απαντά σε ηλιόλουστες, συνήθως, θέσεις σε χέρσους αγρούς, θαμνώνες και εγκαταλελειμμένες καλλιέργειες.
Το ειδικό του επίθετο (calypsus), το φυτό το οφείλει στη νύμφη Καλυψώ.

Στη Σύρο: Είναι από τις πιο εντυπωσιακές ορχιδέες του νησιού και απαντάται αρκετά συχνά στις προαναφερθείσες θέσεις. Εκτός από την τυπική ποικίλια (var. calypsus), στο νησί απαντούν επίσης και δυο ακόμη ποικιλίες:
1) Ophrys calypsus var. scolopaxoides, τα φυτά που ανήκουν στη συγκεκριμένη ποικιλία διακρίνονται από την τυπική λόγω του εντονότερα ατρακτοειδούς χείλους του άνθους τους, τις πυκνότερες ταξιανθίες, τα μικρότερα άνθη και τα κοντύτερα πέταλα και πλευρικούς λοβούς (μήκος 1 με 2 χιλ.). Οι παρυφές του χείλους είναι έντονα κυρτωμένες στην πίσω επιφάνεια του προς τον βλαστό.
Απαντά κυρίως στο κέντρο του γεωγραφικού εύρους εξάπλωσης του είδους, μαζί με την τυπική ποικιλία και ενδιάμεσες των δυο, μορφές.
2) Ophrys calypsus var. pseudoapulica, η οποία διακρίνεται από την τυπική ποικιλία λόγω του μεγάλου σε μέγεθος χείλους των ανθέων του, το οποίο είναι σχεδόν ολόκληρο και συχνά εμφανίζεται τραπεζοειδές, με τις παρυφές του να εκτείνονται πλευρικώς.
Απαντά στις κεντρικές και τις ανατολικές περιοχές εμφάνισης του είδους (Κυκλάδες και Ρόδος).

Φωτ.(1) 21/04/09 ρέμα Βαρβαρούσας, (2), (3), (4) , (5), (6) & (7) 17/03/2013, Κίνι