Anacamptis papilionacea (L.) R. M. Bateman, Pridgeon & M. W. Chase

Ανάκαμπις η ψυχανθής
κ. ορχιδέα

 Πολυετές κονδυλώδες, ποώδες φυτό με ύψος κατά την άνθηση μεταξύ 15 με 40 εκ. (σπανιότερα έως 55 εκ.). 

Τα φύλλα του φυτού είναι γραμμοειδή - λογχοειδή, πράσινα, χωρίς στίγματα. Τα άνθη φέρονται πολλά μαζί σε πυκνές (τουλάχιστον αρχικά) ταξιανθίες, με την άνθηση να λαμβάνει χώρα μεταξύ Φεβρουαρίου και Μάρτη. Τα άνθη είναι ροδόχρωμα, ιώδη, κοκκινόχρωμα ή ροδοϊώδη και το χείλος του άνθους έχει σχήμα βεντάλιας και είναι από λευκόχρωμο έως ροδόχρωμο, συνήθως με γραμμοειδή στίγματα. 

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ποικιλόμορφο είδος το οποίο περιλαμβάνει ένα "μωσαϊκό" μορφών οι οποίες διαφέρουν ώς προς το μέγεθος των ανθέων, το χρώμα τους και τα στίγματα που φέρουν τα χείλη τους. Σύμφωνα με τον P. Delforge (2005) Orchids of Europe, North Africa and the Middle East, οι διαφορές αυτές δεν δικαιολογούν την διάκριση των taxa σε διαφορετικά υποείδη, παραμόνο σε ποικιλίες. Αρκετοί, όμως ερευνητές διαφωνούν με τη συγκεκριμένη άποψη και διακρίνουν το είδος σε διαφορετικά υποείδη. 

Η συγκεκριμένη ορχιδέα είναι από τις πιο συνηθισμένες της Μεσογειακής Ευρώπης και εξαπλώνεται προς ανατολάς μέχρι την Κασπία Θάλασσα. Απαντά σε ηλιόλουστες έως ελαφρώς σκιασμένες θέσεις, σε ξηρά ποολίβαδα, θαμνώνες, φρυγανότοπους και ανοιχτά δάση, συχνά σε μεγάλους αριθμούς.

Στη Σύρο: στο νησί απαντά η var. heroica (E.D. Clarke) P. Delforge, η οποία διακρίνεται από την κοντή και πυκνή ταξιανθία που αποτελείται από 2 έως 10 άνθη, σχετικά μεγάλα αναφορικά με το μήκος του βλαστού. Η κουκούλα που σχηματίζεται από τα πέταλα και τα σέπαλα του άνθους είναι συνήθως βαθυκόκκινη και ενίοτε ελαφρώς ιώδης, ενώ το χείλος του είναι συχνά λευκό και φέρει ροδόχρωμες, αλυκές ή ιώδεις,  ασυνεχείς γραμμές και τελείες ή σπανιότερα συνεχόμενες γραμμώσεις. Η συγκεκριμένη ποικιλία απαντά κυρίως στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου.
Στη Σύρο θα συναντήσουμε την ορχιδέα αυτή σε φρύγανα στην Πάνω Μεριά, ενώ σε μεγάλους αριθμούς απαντά στην περιοχή της Αζολίμνου σε αντίστοιχες θέσεις.
Φωτ. (1), (2), (3), (4) & (5), Αζόλιμνος 19/03/2015