Anacamptis pyramidalis (L.) Rich.

Ανάκαμπτις η πυραμιδοειδής   

κ. ορχιδέα

Πολυετής κονδυλώδης πόα με ύψος που φτάνει τα 60 ή σπανιότερα τα 80 εκ., με 4 έως 10 φύλλα. 

Τα άνθη του φυτού είναι σχετικά μικρά, ροδόχρωμα έως έντονα ιώδη, ενίοτε κόκκινα ή λευκά. Φέρονται πολλά μαζί σε αρχικά κωνικές, πυραμιδοειδής (εξού και η ονομασία της) ταξιανθίες οι οποίες εν συνεχεία επιμηκύνονται. 

Το ραχιαίο σέπαλο μαζί με τα πέταλα σχηματίζουν ένα κάλυπτρο (κουκούλα). Το χείλος του άνθους έχει σχήμα βεντάλιας και χωρίζεται σε τρεις λοβούς, ενώ φέρει και δυο σχεδόν παράλληλα πτερύγια στη βάση του. Ο μεσαίος λοβός του χείλους είναι ελαφρώς μακρύτερος και συχνά στενότερος, των δυο πλευρικών.

Η συγκεκριμένη ορχιδέα είναι αρκετά χαρακτηριστική λόγω της δομής του άνθους της, παρόλα αυτά παρουσιάζει ιδιαίτερη ποικιλομορφία σε ότι αφορά το μέγεθος του φυτού, το σχήμα της ταξιανθίας, το βάθος των κόλπων του χείλους του καθώς και του χρώματος του. 

Είναι είδος Μεσογειακό - Ατλαντικό, με ευρεία εξάπλωση, από το Μαρόκο μέχρι την Κασπία Θάλασσα και τα νησιά της Βαλτικής, το οποίο απαντά σε ξηρές θέσεις, ποολίβαδα, θαμνώνες και φρύγανα. Κατά καιρούς έχουν διακριθεί πολυάριθμες ποικιλίες λόγω των πολλών ενδιάμεσων μορφών που παρατηρούνται σε όλο το εύρος εξάπλωσης του, οι οποίες όμως σύμφωνα με τον P. Delforge (2005), μάλλον έχουν μικρή εξελικτική σημασία. 

Τα άνθη του φυτού γονιμοποιούνται από πολλά είδη πεταλούδων και νυχτοπεταλούδων. 

Στη Σύρο: το συγκεκριμένο είδος είναι πολύ διαδεδομένο και αποτελεί μια από τις συχνότερα απαντώμενες ορχιδέες του νησιού. Τα φυτά στο νησί κατατάσσονται στην var. brachystachys (D'Urv.) Boiss., μια ποικιλία που απαντά κυρίως στο ανατολικό τμήμα της γεωγραφικής εξάπλωσης του είδους αλλά και στην Πορτογαλία και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη φύλλων μικρότερου μεγέθους και τις πιο κοντές και περισσότερο σφαιρικές ταξιανθίες που φέρουν ανοικτώς ροδόχρωμα ή λευκόχρωμα άνθη.

Φωτ. (1) 15/04/2014 Επισκοπείο, (2) 26/04/2011 ρέμα Βαρβαρούσας, (3) 05/05/2015 Επισκοπείο, (4) 18/04/2015 Παρακοπή, (5) 26/04/2011 ρέμα Βαρβαρούσας & (6) 13/05/2015 Σύριγγας